Właściciele Goliny

Sławny właściciel Goliny Maćko Borkowic

Znanym  historycznie właścicielem Goliny był Maćko Borkowic. Część badaczy uważa, iż Maćko był herbu Wezenborg. Opis herbu Wezenborg – w złotym polu bawół, tur z zadartą głową. Hełm ze złotym pokryciem, podbiciem czarnym. Między dwoma kręgami kita półkolista czarna, z piór. Ten herb zaginął w XV w. Przeważa jednak pogląd oparty na autorytecie Jana Długosza według którego Maćko Borkowic był herbu Napiwon i był synem Przybysława Borkowica z Sieradza. Opis herbu – w polu złotym głowa jelenia do przodu skierowana, pomiędzy rogami w prawą stronę zwrócony czarny wilk. Na hełmie pięć strusich piór. Najbardziej znanym spod tego herbu był Maćko Borkowic, który stanął na czele konfederacji w  1352 r. przeciw dominującemu urzędowi starosty, który m.in. wykonywał tzw. instytucję ciążenia (zajęcie dóbr osoby podejrzanej), a nie był to bunt przeciw królowi Kazimierzowi Wielkiemu. Ostatecznie król skazał Maćka na śmierć głodową w Olsztynie pod Częstochową.

 Inni właściciele Goliny

Po Maćku Borkowicu miejscowość przeszła w ręce Bartosza z Odolanowa Wezenborg, wojewody poznańskiego. Jednakże otrzymawszy Golinę, pan na Odolanowie także odpłacił polskiemu władcy niewdzięcznością. W 1408 r. dobra koźmińskie kupiła Stanisława, wdowa po Januszu z Sokołowa, kasztelanie gnieźnieńskim herbu Rogala. Majętność tę nabyła dla najstarszego syna, Bartosza, który popadł w długi. Dobra bankruta przeszły w ręce (początek XV w.) kasztelana poznańskiego Mościcza ze Stęszewa i Koźmina herbu Łodzia. Jego syn Przedpełk sprzedał Golinę w 1434 r. postolemu poznańskiemu, Rafałowi z Gołuchowa herbu Wieniawa. Następnie właścicielem był  Rafał z Czeszewa n/Wartą znany w 1485 r. i przed 1504 r. Na innych działach w Golinie żyli – łowczy kaliski Jan (1411 – 1414), Wierzbięta z synem Marcinem z Krotoszyna, Andrzej Ogon ze Sławoszewa, Goliny i Jastrzębnik (1438 r.). W 1578 r. spotykamy tu już Noskowskich (Mikołaj), Zofię Wrzesińską, Wojciecha Kowalewskiego, Wojciecha Parzęczewskiego. Już jednak w 1609 r. znów mamy częściowe zmiany właścicieli, gdyż Jakub Noskowski z Noskowa sprzedał dobra w Golinie i Zakrzewku Janowi Jutrowskiemu i Annie Wielżyńskiej (żonie Wojciecha Kowalewskiego)  za 10,000 zł węgierskich.  Opisywana wieś w 1618 r. znów należała do kilku właścicieli  Stanisława Noskowskiego, Pierzkowskiej, Jana Dobczyńskiego, Stanisława Bojanowskiego. W rok później Elżbieta Noskowska, córka Stanisława sprzedała swoje części w Golinie oraz wsie Prusy, Zakrzewko zwane Siedliska i Grochowiska pustkowie Franciszkowi Mroczkowskiemu za 23.000 zł ówczesnych.

Następnymi posiadaczami Goliny byli Przyjemscy w latach 1621 – 1642 (Stanisław Przyjemski). Jednakże w 1650 r.  spotykamy tu znów Mroczkowskich, braci Kazimierza i Stefana. Przed 1674 r. jednym z właścicieli Goliny był Baltazar Charłupski, który w w/w roku sprzedał swoje części wsi Dorocie z Rozdrażewa (żonie Andrzeja Przyjemskiego) za 15,000 zł. W 1779 r. dobra Goliny i Potarzycy dziedziczyli Józef i Michał Szczytniccy. Bracia zmarli bezpotomnie w latach 1782 i 1790. Dekretem z roku 1799 ziemie te odziedziczył Szczepan Szczytnicki. W I poł. XIX w. właścicielem Goliny znów był Przyjemski herbu Rawicz, a po nim znów dziedziczyli Szczytniccy (Xawery).

Następnym dziedzicem miejscowości był Wojciech Okulicz (zmarł w roku 1859). Po śmierci własność przeszła na Elżbietę, córkę, wdowę Szułdrzyńską, Piotra Celestyna, syna i Helenę, pannę. Rodzina Szułdrzyńskich odkupiła Golinę i Potarzycę i w posagu otrzymała te ziemie Józefina Szułdrzyńska,  która poślubiła Pawła Zakrzewskiego.Po śmierci swojej żony Paweł ożenił się ze Stanisławą Łubieńską (wnuczką Konstancji Łubieńskiej), siostrą Antoniny Gorzeńskiej ze Śmiełowa. Po Zakrzewskich Golina należała do Niemca Briesena w latach 1880 – 1897.Od niego tę polską wieś odkupili Józef i Helena Moszczeńscy. Moszczeńscy byli ostatnimi właścicielami Goliny przed wybuchem II wojny światowej (1939 r.).

Zdjęcie: Helena Moszczeńska - ostatni właściciel Goliny (1947r.)